Θεματική 4 Παραγωγικοί τρόποι χρήσης του Διαδικτύου
Tο πλαίσιο/μοντέλο TPACK (The TPACK Framework)
Η εφαρμογή ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαίδευση και η διδασκαλία παραγωγικών τρόπων χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών είναι, πλέον, ζωτικής σημασίας.
Για παράδειγμα, έρευνες δείχνουν ότι η εφαρμογή της ρομποτικής στην εκπαιδευτική διαδικασία βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν υπολογιστική σκέψη- ικανότητα απαραίτητη για μελλοντική επαγγελματική πορεία σε αντικείμενα STEM (=Science, Technology, Engineering, Mathematics/Φυσική, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά), αλλά και γενικότερα για την καθημερινή ζωή.
Tο πλαίσιο/μοντέλο TPACK (The TPACK Framework: Technological Pedagogical Content Knowledge/Τεχνολογική Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου) ασχολείται με τους αποτελεσματικούς τρόπους εφαρμογής των ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, όχι μόνον ως προς την διδασκαλία τους, αλλά και ως προς την εφαρμογή τους κατά την διάρκεια της διδασκαλίας όλων των μαθημάτων (ξεκινώντας από την νεαρή ηλικία των μαθητών/τριών).
Το συγκεκριμένο πλαίσιο/μοντέλο υποστηρίζει ότι η γνώση
- του περιεχομένου (του μαθήματος που διδάσκεται),
- της παιδαγωγικής (της μεθόδου και της διαδικασίας διδασκαλίας και εκμάθησης)
- και της τεχνολογίας (της κατανόησης της τεχνολογίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να υπάρχει ευελιξία στο πότε και πώς χρησιμοποιείται αυτή κατά την διδασκαλία)
είναι απαραίτητη, προκειμένου να υπάρξει αποτελεσματική εφαρμογή της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Πρακτικά, η εφαρμογή του TPACK προϋποθέτει την επιτυχημένη αλληλεπίδραση μεταξύ
- του περιεχομένου (αναπαράσταση υποθέσεων με την χρήση της τεχνολογίας)
- της παιδαγωγικής (κατανόηση μεθόδων που χρησιμοποιούν την τεχνολογία με δημιουργικό και εποικοδομητικό τρόπο)
- και της τεχνολογίας (κατανόηση των τρόπων, με τους οποίους η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει τους/τις μαθητές/τριες στην εκμάθηση διαφόρων αντικειμένων).
Οι σύνδεσμοι που ακολουθούν παραπέμπουν σε βίντεο που εξηγούν, με απλά λόγια, το πλαίσιο/μοντέλο TPACK και δίνουν πρακτικά παραδείγματα εφαρμογής του στην τάξη.
Επίσης, ο παρακάτω σύνδεσμος παραπέμπει στην ιστοσελίδα του TPACK, όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες: http://tpack.org/
Στις διαφάνειες που ακολουθούν, παρουσιάζουμε περισσότερους τρόπους παραγωγικής χρήσης του Διαδικτύου. Μπορείτε να τους εξερευνήσετε και να δοκιμάσετε να τους εφαρμόσετε μέσα στην τάξη σας.
Παραγωγικοί τρόποι χρήσης του Διαδικτύου
Ρομποτική
Τα παιδιά του σήμερα έχουν τελείως διαφορετική αντίληψη της τεχνολογίας, σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Αυτό οδηγεί στην ανάγκη τεχνικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης.
- Η συνεχής εξέλιξη στην επιστήμη της πληροφορικής, του διαδικτύου των πραγμάτων (IoT), της ρομποτικής και της τεχνολογίας γενικότερα έχει ως αποτέλεσμα την εισαγωγή και χρήση νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητα των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσω της καθημερινής χρήσης Η/Υ, έξυπνων συσκευών (smartphones/tablets) αλλά και ηλεκτρονικών συσκευών γενικότερα, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τις σύγχρονες τεχνολογίες από μικρή ηλικία (6-7 ετών), διαμορφώνουν μια φιλικότερη αντίληψη προς αυτές σε σχέση με προηγούμενες γενιές και αυτό οδηγεί στην αυθόρμητη τεχνική και τεχνολογική εκπαίδευσή τους. Επιπρόσθετα ο τομέας του προγραμματισμού Η/Υ έχει ξεκινήσει να διεισδύει στα ελληνικά σχολεία και τα παιδιά μαθαίνουν πλέον να χρησιμοποιούν πληθώρα εργαλείων λογισμικού για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων.
- Η ρομποτική για παιδιά/εφήβους στην σχολική εκπαίδευση παρουσιάζει πλεονεκτήματα: ενίσχυση της δημιουργικότητας (αφού η ρομποτική είναι πρακτική δραστηριότητα), προετοιμασία για το μέλλον (σε σχέση με την διαρκή εξέλιξη της τεχνολογίας), ανάπτυξη ομαδικού πνεύματος και αποτελεσματικής δράσης μέσα στην ομάδα, ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων, εξοικείωση με την γλώσσα του προγραμματισμού σε ηλεκτρονικές συσκευές και γενικότερα, μία διαφορετική εκπαιδευτική διαδικασία (εφόσον η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να κάνει την διαφορά στον τρόπο διδασκαλίας μαθημάτων όπως η λογοτεχνία, η ιστορία, η φυσική, τα μαθηματικά).
- Περισσότερες πληροφορίες για την χρήση της ρομποτικής: http://www.tektrain.gr/, https://acerforeducation.acer.com/education-trends/steam/how-robotics-improves-education-at-school/
Μέσα από την επικοινωνία σας με τους γονείς, μπορείτε να δουλεύετε μαζί, διασφαλίζοντας ότι τα παιδιά αποκομίζουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη από την παραγωγική χρήση της τεχνολογίας.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η ανάμειξη των γονέων μπορεί να βοηθήσει το διδακτικό προσωπικό στην αφοσίωσή του στο έργο της διδασκαλίας.
Διδακτικό προσωπικό
- Η συχνή επαφή του διδακτικού προσωπικού με τους γονείς, βοηθά το πρώτο να συγκεντρώνει περισσότερες πληροφορίες για το οικογενειακό περιβάλλον και τις ανάγκες των μαθητ(ρι)ών. Το διδακτικό προσωπικό μπορεί να εφαρμόσει την γνώση του αυτή, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των μαθητ(ρι)ών του.
Γονείς
- Η ίδια διαδικασία δουλεύει και για τους γονείς. Η συχνή επικοινωνία τους με το διδακτικό προσωπικό, μπορεί να τους βοηθήσει να οικοδομήσουν μία ολιστική εικόνα για το παιδί τους και να αντιληφθούν καλύτερα τις ανάγκες και τις σκέψεις του.
- Επίσης, επικοινωνώντας με το διδακτικό προσωπικό, οι γονείς μπορούν να μοιράζονται με το παιδί τους τις γνώσεις που αυτό παίρνει κατά την διάρκεια της σχολικής μέρας και να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για διάφορα πεδία της επιστήμης και της τέχνης χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο. Η αξία αυτής της διαδικασίας αναδείχθηκε ιδιαιτέρως κατά την διάρκεια της πανδημίας του COVID-19.
Εφαρμογή των αποτελεσμάτων των δημιουργικών τρόπων χρήσης του Διαδικτύου και των τρόπων χρήσης του Διαδικτύου για παιχνίδι/διασκέδαση σε πεδία της καθημερινής ζωής
Το διδακτικό προσωπικό μπορεί να αξιοποιήσει την διαδικασία που συμβαίνει κατά την διάρκεια των δημιουργικών τρόπων χρήσης του Διαδικτύου για:
- Περαιτέρω συζήτηση πραγμάτων και καταστάσεων
- Παραγωγική αλληλεπίδραση με τους/τις μαθητές/τριές τους (παιδική/εφηβική ηλικία)
- Παροχή βοήθειας συστηματοποίησης των πλεονεκτημάτων που κερδίζουν τα παιδιά από αυτήν την διαδικασία.
Ανάπτυξη νέων ικανοτήτων/καλλιέργεια και εξέλιξη των ικανοτήτων που ήδη υπάρχουν
- Το διδακτικό προσωπικό και οι μαθητές/τριές του (παιδιά/έφηβοι) μπορούν να αναπτύξουν νέες ικανότητες ή να καλλιεργήσουν και να εξελίξουν τις ήδη υπάρχουσες ικανότητές τους με το να παρακολουθούν σεμινάρια/μαθήματα στο Διαδίκτυο ή/και γενικά με το να αναζητούν στοχευμένο στις ανάγκες τους περιεχόμενο.
- Υπάρχουν εφαρμογές, για παράδειγμα, που μπορούν να επιλύσουν μαθηματικά προβλήματα, οι οποίες μπορούν να συμβάλλουν, σε μεγάλο βαθμό, αποτελεσματικά στην εκπαίδευση.
Συνεργασία γονέων και διδακτικού προσωπικού
Norman N. (2020) Parent and Teacher collaboration in the virtual classroom
Πρόκειται για έναν βραβευμένο Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό από τις Η.Π.Α., ο οποίος «παρέχει τεστ, ερωτήσεις, εκπαιδευτικά βίντεο και άρθρα επάνω σε μία ποικιλία ακαδημαϊκών πεδίων, όπως τα μαθηματικά, η βιολογία, η χημεία, η φυσική, η ιστορία, τα οικονομικά και χρηματοοικονομικά, η γραμματική, η προσχολική εκπαίδευση και άλλα», χωρίς οικονομικό αντίτιμο. Εδώ παραθέτουμε, ενδεικτικά, ως παράδειγμα, ένα βίντεο από το κανάλι τους στο Youtube, σχετικά με ένα θέμα στην βιολογία γυμνασίου/λυκείου: Βίντεο
Πρόκειται για Youtube κανάλι, το οποίο εξηγεί πολλές μαθηματικές έννοιες με ξεκάθαρο, ενδιαφέρον και οπτικά ελκυστικό τρόπο. Βίντεο
Πρόκειται για Youtube κανάλι, το οποίο διαθέτει σύντομα βίντεο που εξηγούν έννοιες από την φυσική και άλλες επιστήμες, με διαισθητικό και συναρπαστικό τρόπο. Βίντεο
Ο youtuber Nathaniel Drew μας λέει την ιστορία του για το πώς μπορούμε να μαθαίνουμε από το Διαδίκτυο πιο αποτελεσματικά. Βίντεο
Προσοχή: Είναι πολύ σημαντικό να μιλάτε με τους/τις μαθητές/τριές σας για τα πράγματα που μαθαίνουν και παρακολουθούν στο Διαδίκτυο. Θα πρέπει να μάθουν πώς να προσεγγίζουν με κριτική σκέψη το υλικό και το περιεχόμενο, στο οποίο έχουν πρόσβαση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, reddittors και youtubers που είναι ήδη γνωστοί για την διάδοση ψευδών περιστατικών, ψευδών ειδήσεων (fake news), ακόμη και για ρητορική μίσους – επομένως, είναι σημαντικό να έχετε τον νου σας!
Πώς να κάνουμε πιο παραγωγική την χρήση του smartphone: Βίντεο
Προσοχή: Είναι πολύ σημαντικό να μιλάτε με τους/τις μαθητές/τριές σας για τα πράγματα που μαθαίνουν και παρακολουθούν στο Διαδίκτυο. Θα πρέπει να μάθουν πώς να προσεγγίζουν με κριτική σκέψη το υλικό και το περιεχόμενο, στο οποίο έχουν πρόσβαση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, reddittors και youtubers που είναι ήδη γνωστοί για την διάδοση ψευδών περιστατικών, ψευδών ειδήσεων (fake news), ακόμη και για ρητορική μίσους – επομένως, είναι σημαντικό να έχετε τον νου σας!
Τα βιντεοπαιχνίδια και το διάβασμα μπορούν να πάνε μαζί!
Ο youtuber Thomas Frank εξηγεί την οπτική του σε σχέση με το πώς να εξισορροπήσουμε τα βιντεοπαιχνίδια με το διάβασμα: Βίντεο
Προσοχή: Είναι πολύ σημαντικό να μιλάτε με τους/τις μαθητές/τριές σας για τα πράγματα που μαθαίνουν και παρακολουθούν στο Διαδίκτυο. Θα πρέπει να μάθουν πώς να προσεγγίζουν με κριτική σκέψη το υλικό και το περιεχόμενο, στο οποίο έχουν πρόσβαση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, reddittors και youtubers που είναι ήδη γνωστοί για την διάδοση ψευδών περιστατικών, ψευδών ειδήσεων (fake news), ακόμη και για ρητορική μίσους – επομένως, είναι σημαντικό να έχετε τον νου σας!
Δραστηριότητα
Καταγράψτε ορισμένους τρόπους, με τους οποίους μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παραγωγικά το Διαδίκτυο με τους/τις μαθητές/τριές σας.
Περιγράψτε γιατί θεωρείτε ότι αυτοί οι τρόποι είναι παραγωγικοί.
Δραστηριότητα
Δραστηριότητες που προτείνονται για το διδακτικό προσωπικό των σχολείων, βασισμένες στην πρόταση «Εφαρμόζοντας τα αποτελέσματα των δημιουργικών τρόπων χρήσης του Διαδικτύου και της χρήσης του για παιχνίδι/διασκέδαση σε πεδία της καθημερινής ζωής» ως παραγωγικού τρόπου χρήσης του Διαδικτύου.
Σκεφτείτε περισσότερο πάνω σε:
- Ζητήματα που έχουν να κάνουν με την τέχνη (δημιουργία τέχνης, παρακολούθηση τέχνης, εκμάθηση νέων μορφών τέχνης)
- Ζητήματα που έχουν να κάνουν με άλλους πολιτισμούς (αυτή η διαδικασία, επίσης, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά/εφήβους να είναι πιο ανοιχτοί άνθρωποι, δηλαδή να αποδέχονται πιο εύκολα κουλτούρες και πολιτισμούς που τους φαίνονται και είναι διαφορετικοί)
- Τι καινούργιο ανακαλύπτουν τα παιδιά/έφηβοι στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης
- Οι διαδικασίες που συμβαίνουν, όταν τα παιδιά/έφηβοι παίζουν βιντεοπαιχνίδια (τι ακριβώς κάνουν κατά την διάρκεια του παιχνιδιού, τι στρατηγικές προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν και γιατί, εάν γνωρίζουν άλλα άτομα online κατά την διάρκεια του παιχνιδιού και πώς αλληλεπιδρούν μαζί τους κ.λπ.).